Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012

«Ώρα μηδέν» για τον κατώτατο μισθό στην «Ψωροκώσταινα» - Τι ισχύει στην Ευρώπη


 
Στο στόχαστρο κυβέρνησης και τρόικας έχει μπει το μισθολογικό κόστος στον ιδιωτικό τομέα, γεγονός το οποίο απειλεί μία από τις πιο παλιέςκατακτήσεις των εργαζομένων στην Ελλάδα: Τοκατώτατο όριο του μισθού, το οποίο επιβλήθηκε με νομοθετική ρύθμιση τον Αύγουστο του 1936

Βάση των στατιστικών, ο κατώτατος μισθός θεωρείται υψηλός σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρεςωστόσο εάν υπολογίσει κανείς το υψηλό κόστος ζωής, αλλά και τις ελαστικές μορφές απασχόλησης, τα δεδομένα αλλάζουν
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, κάθονται στο τραπέζι του διαλόγου οι κοινωνικοί εταίροι ούτως ώστε να αποφασίσουν το τι μέλει γενέσθαι για το μισθολογικό. Ένας διάλογος που από την αρχή του μυρίζει... μπαρούτικαι με τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν είναι καθόλου σίγουρο εάν οι εταίροι θα καταλήξουν σε μία συμφωνία. 

Η κυβέρνηση έχει βάλει το... πιστόλι στο τραπέζι και είναι έτοιμη να επέμβει διαμηνύοντας προς κάθε κατεύθυνση και σε κάθε τόνο ότι σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας, θα λύσει το ζήτημα με νομοθετική παρέμβαση, γεγονός το οποίο αναμένεται να δημιουργήσει προβλήματα στην κυβερνητική συνοχή, ενώ ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα δημιουργούσε κοινωνικές εκρήξεις. 

Η ΓΣΕΕ από τη μεριά της, προτού καν ξεκινήσει ο διάλογος εμφανίζεται έτοιμη να... αποχωρήσει καθώς δεν δέχεται να κάνει ούτε βήμα πίσω από την Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, ενώ απειλεί με κινητοποιήσεις σε περίπτωση που επέμβει η κυβέρνηση και προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση για το ζήτημα των μισθών. Μάλιστα, ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Γιάννης Παναγόπουλος προειδοποίησε ότι σε περίπτωση που περικοπεί ο βασικός μισθός και καταργηθούν τα δώρα, η ύφεση της οικονομίας θα αγγίξει το 10%. 
Το ΠΑΜΕ από την άλλη αρνείται κάθε διάλογο για το μισθολογικό και έδειξε τις... άγριες προθέσεις του ήδη από την Τετάρτη όπου ήταν προγραμματισμένη η πρώτη συνάντηση των εταίρων για τους μισθούς. Συνδικαλιστές που πρόσκεινται στο ΠΑΜΕ προχώρησαν σε κατάληψη του κτιρίου της ΓΣΕΒΕΕ, για να εμποδίσουν, όπως υποστήριξαν, οποιαδήποτε συζήτηση βάζει στο τραπέζι κατώτατους μισθούς, συλλογικές συμβάσεις και δώρα.

Το «ντου» του ΠΑΜΕ και το «στριπτίζ» των εργοδοτών...

Τι θα πέσει στο τραπέζι του διαλόγου 

Τέσσερις είναι οι προτάσεις που αναμένεται να τεθούν επί τάπητος 
από τις εργοδοτικές οργανώσεις για τη μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα. 

1) Η καθιέρωση συγκεκριμένου ποσοστού «απόκλισης» των κλαδικών συμβάσεων από την εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας. Στο «στόχαστρο» θα βρεθούν κυρίως συμβάσεις που υπερβαίνουν κατά 40% τις κατώτερες αποδοχές. 

2) Το πάγωμα όλων των αυξήσεων που προβλέπονται στην εθνική συλλογική σύμβαση (2,5% τον Ιούλιο), αλλά και στις κλαδικές συμβάσεις. Παράλληλα θα «παγώσουν» και οι ωριμάνσεις, δηλαδή οι τριετίες. Οι ρυθμίσεις αυτές -που βρίσκουν σύμφωνες όλες τις εργοδοτικές οργανώσεις- αναμένεται να έχουν τριετή διάρκεια. Δηλαδή δεν θα δοθεί καμία αύξηση στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα μέχρι το 2015.

3) Μία από τις προτάσεις που έχει ρίξει στο τραπέζι ο ΣΕΒ είναι η επιβολή «πλαφόν» σε 13ο και 14ο μισθό.Πρόκειται για επιβολή μισθολογικού ορίου πάνω από το οποίο θα δίνεται τμήμα μόνο του 13ου και του 14ου μισθού. Το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει το όριο αυτό να διαμορφώνεται στα 1.500 ευρώ για το δώρο Χριστουγέννων και στα 750 ευρώ για το δώρο Πάσχα και το επίδομα αδείας. 

4) Η μείωση του μισθολογικού κόστους με ενίσχυση των λεγόμενων ευέλικτων μορφών απασχόλησης (π.χ. μερική απασχόληση, εκ περιτροπής εργασία). Είναι χαρακτηριστικό πως η εφαρμογή της τετραήμερης εργασίας οδηγεί σε μείωση του μισθολογικού κόστους κατά 20%.

Υψηλός ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα, αλλά στα... χαρτιά
 

Όπως και να έχει, μετά τις αποφάσεις που θα προκύψουν από τον διάλογο των κοινωνικών εταίρων (ή... τη λύση που θα επιβάλει η κυβέρνηση), το μισθολογικό τοπίο στον ιδιωτικό τομέα θα αλλάξει άρδην και ,όπως όλα δείχνουν, οι αλλαγές θα είναι σε βάρος των μισθωτών…

Σημειώνεται ότι ο κατώτατος μισθός στη χώρα μας είναι ο 8ος μεγαλύτερος ανάμεσα στις 14 από τις 17 χώρες της Ευρωζώνης για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία και ο 7ος μεγαλύτερος ανάμεσα στα 20 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα οποία ισχύει αυτό το καθεστώς.

Ωστόσο, τα συνδικάτα υποστηρίζουν ότι οι αμοιβές έχουν στην πραγματικότητα μειωθεί, ενώ οι ευέλικτες μορφές εργασίας κερδίζουν συνεχώς έδαφος, 
με αποτέλεσμα όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι να λαμβάνουν τον μισθό που προβλέπεται από την Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. 
Ειδικότερα, σχεδόν οι μισές από τις 537.000 νέες συμβάσεις που υπεγράφησαν από τον Ιανουάριο μέχρι και το 
Σεπτέμβριο του 2011, ήταν μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης,
 σύμφωνα με τα στοιχεία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας. Την ίδια περίοδο, περισσότερες από 42.000 συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, μετατράπηκαν σε μερικής ή εκ περιτροπής έναντι 26.000 το 2010. 
Παράλληλα, σε ορισμένους τομείς της οικονομίας, όπως οι κατασκευές και ο τουρισμός, στους οποίους απασχολούνται ένας στους πέντε Έλληνες, εμφανίζουν μεγάλα ποσοστά αδήλωτης εργασίας ενώ κυριαρχούν οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης. 

Την ίδια στιγμή, τα συνδικάτα υποστηρίζουν επίσης ότι το κόστος ζωής στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε με τις οποίες συγκρίνεται και επικαλούνται τα στοιχεία της Eurostat, σύμφωνα με τα οποία το ένα τέταρτο των ελληνικών οικογενειών αντιμετωπίζουν το φάσμα της φτώχειας. 

Πότε καθιερώθηκε ο κατώτατος μισθός στη χώρα μας 


Στην Ελλάδα, τα κατώτατα όρια σε μισθούς και ημερομίσθια καθιερώθηκαν μαζί με το οκτάωρο και την υποχρεωτική διαιτησία τον Αύγουστο του 1936. 

Τα μέτρα αυτά ελήφθησαν ύστερα από μια σειρά απεργιών το Μάιο του ίδιου έτους, αλλά και τις ταραχές σε Πειραιά, Σέρρες και Λαύριο. 

Στις 5 Αυγούστου η ΓΣΕΕ είχε εξαγγείλει γενική απεργία, τη 248η από την αρχή του χρόνου, αλλά μια μέρα πριν κηρύχθηκε δικτατορία. Το 1936, το 62% του ενεργού πληθυσμού ήταν αγρότες, το 18% βιομηχανικοί εργάτες και το 20% παρείχε υπηρεσίες. 

Ο «βασικός μισθός» δεν ήταν η συνηθισμένη εικόνα στην Ευρώπη του μεσοπολέμου. Την ισχύει στην Ευρώπη Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το ευρωπαϊκό Δίκαιο , δεν κατοχυρώνει όρια κατώτερων αμοιβών, παρά το γεγονός ότι στην Ευρώπη αυτά εφαρμόζονται. 

Μάλιστα, πάγιο αίτημα των ευρωπαϊκών συνδικάτων είναι και μια ευρωπαϊκή συλλογική σύμβαση, πρόταση την οποία τα όργανα της ΕΕ δεν βλέπουν με καλό μάτι. Σε αυτό το πλαίσιο, 20 από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβλέπουν στην εθνική τους νομοθεσία τον καθορισμό ενός ελάχιστου μισθού. Υπάρχουν χώρες όπου ο κατώτερος μισθός ρυθμίζεται νομοθετικά είτε με νόμο που εισηγείται η κυβέρνηση, είτε μετά από συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, που κυρώνεται με νόμο, όπως συμβαίνει στο Βέλγιο και την Ελλάδα. 

Στα υπόλοιπα 7 δεν υπάρχει θεσμικά κατοχυρωμένη κατώτερη αμοιβή αλλά αποτελεί προϊόν ελεύθερης διαπραγμάτευσης μεταξύ εργοδοσίας και εργαζομένων. Έτσι, ο κατώτερος μισθός δεν κατοχυρώνεται με νόμο στη Δανία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Κύπρο, την Αυστρία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, καθώς και σε δύο υποψήφιες για ένταξη χώρες την Κροατία και τη Τουρκία.
Στη Γαλλία, κατοχυρώνεται με νόμο το ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης, ενώ στην Ιταλία, την Αυστρία, τη Δανία, τη Φιλανδία, τη Σουηδία και τη Γερμανία, οι κατώτεροι μισθοί διαμορφώνονται από συλλογικές συμβάσεις που αφορούν στους πιο σημαντικούς κλάδους της οικονομίας και επεκτείνονται εν συνεχεία στο σύνολο των εργαζομένων του κλάδου. Στη Γερμανία προστατεύονται με νόμο τα κατώτερα όρια των συλλογικών συμβάσεων στους κλάδους της κατασκευής, των υπηρεσιών καθαριότητας και των ταχυδρομικών υπηρεσιών. 

Από την άλλη, το ύψος του κατώτατου μισθού διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα. 
Ετσι, οι μεγαλύτερες αμοιβές σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat (Ιούλιος 2011), καταγράφεται στο Λουξεμβούργο με 1,757.56 ευρώ ανά μήνα, στο Βέλγιο με 1,498.87 ευρώ ανά μήνα, ενώ οι χαμηλότεροι μισθοί καταγράφονται στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία με 158 και 123 ευρώ αντίστοιχα. Στα ίδια επίπεδα, κινούνται οι κατώτερες αμοιβές και στις άλλες χώρες που συνορεύουν με την Ελλάδα. 
Στην Αλβανία, ο βασικός μισθός είναι 143,69 ευρώ στην Τουρκία 263,28 ευρώ και στη Σερβία 167,25 ευρώ. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Εργοδοτικών Οργανώσεων Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών (FedEE) το 2011 οι μεικτές κατώτερες αμοιβές στον πυρήνα της Ευρωζώνης, διαμορφώθηκαν ως εξής:
 
Χώρα
Κατώτερος μισθός
Ημερομηνία κύρωσης της συμφωνίας
Λουξεμβούργο
1,757.56 ευρώ
01/01/2011
Βέλγιο
1,498.87 ευρώ
05/01/2011
Η Ιρλανδία
1499,33 ευρώ
01/07/2011
Ολλανδία
1,424.40 ευρώ
01/01/2011
Γαλλία
1,365.00 ευρώ
01/01/2011
Αυστρία
1.000,00 ευρώ
01/01/2009
Κύπρος
909,00 ευρώ
01.04.2011
Ελλάδα
739,56 ευρώ
15.07.2010
Μάλτα
664,95 ευρώ
01.01.2011
Ισπανία
641,50 ευρώ
01.01.2011
Σλοβενία
530,00 ευρώ
01/03/2011
Πορτογαλία
485 ευρώ
01/01/2011
Σλοβακία
317,00 ευρώ
01/01/2011
Εσθονία
278,02 ευρώ
01/01/2008
(Στον πίνακα δεν περιλαμβάνονται, Γερμανία, Ιταλία και Φινλανδία για τις οποίες δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία).

Παναγιώτης Βελισσάρης - Λυμπερίδης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου